تاریخ فلسفه و جایگاه آن در آثار صدرالمتألهین و علامه طباطبایی

Authors

عزیز علیزاده سالطه

abstract

آگاهی از تاریخ در علوم به طور عام، و در فلسفه به طور خاص، امری ضروری به نظر می رسد. زیرا با نگاه تاریخی به مباحث فلسفی نه تنها تکوین و سیر تطور آنها روشن شده و راه برای پیمودن ادامه مسیر همواره می گردد؛ بلکه قسمت عمدة فلسفه همان تاریخ آن است و این امر ، برخلاف فلاسفة مغرب زمین ، در بین مسلمانان اندکی مورد غفلت قرار گرفته است و به نظر می­رسد یکی از دلایل آن طرز تلقی­ای است که حکمای مسلمان از فلسفه دارند. در این مقاله سعی کرده­ ایم با روش اسناد و تحلیل میزان توجه دو فیلسوف مسلمان یعنی صدرالمتألهین و علامه طباطبایی را به مباحث تاریخی فلسفه نشان داده و بیان کنیم که عقیده به حکمت نبوی ، تأثیر خود را در نحوة مواجهه این دو فیلسوف با مباحث تاریخی نشان داده است؛ به طوری که علی رغم توجه صدرالمتألهین به آراء گذشتگان خود و بررسیی عمیق آن مباحث ، در طرح و انتساب آراء به اشخاص و مکتب های مختلف ، گاهی مصاب نبوده است و در این میان علامه طباطبایی بیش از وی در معرض نقد قرار دارد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تاریخ فلسفه و جایگاه ‌آن در آثار صدرالمتألهین و علامه طباطبایی

آگاهی از تاریخ در علوم به طور عام، و در فلسفه به طور خاص، امری ضروری به نظر می‌رسد. زیرا با نگاه تاریخی به مباحث فلسفی نه تنها تکوین و سیر تطور آنها روشن شده و راه برای پیمودن ادامه مسیر همواره می‌گردد؛ بلکه قسمت عمدة فلسفه همان تاریخ آن است و این امر‌، برخلاف فلاسفة مغرب زمین‌، در بین مسلمانان اندکی مورد غفلت قرار گرفته ‌است و به نظر می­رسد یکی از دلایل آن طرز تلقی­ای است که حکمای مسلمان از فل...

full text

بررسی هویت فلسفه اسلامی در آثار علامه طباطبایی ره

در سده گذشته بررسی هویت فلسفه اسلامی اعم از چیستی و هستی آن، یکی از موضوعات مورد بحث مستشرقین غربی و متفکرین اسلامی بوده است. آیا فلسفه اسلامی دارای یک هویت متمایز است؟ بدین معنا که آیا می‌توان درباره آن گفت هم اسلامی است و هم هویتی جدا از کلام اسلامی و فلسفه یونان دارد؟ در این باره پاسخ‌های گوناگونی در ردّ یا دفاع از آن ارائه شده است. یکی از بزرگترین فیلسوفان معاصر که بررسی‌های گسترده‌ای در این...

full text

ادراک کلی از منظر صدرالمتألهین و علامه طباطبایی

بحث از مفاهیم کلی و چگونگی شکل‌گیری آنها از مهم‏ترین مباحث معرفت‏شناسی است. ملاصدرا در این بحث بر خلاف نحوه حصول مفاهیم جزئی، حصول مفهوم کلی را محصول خلاقیت نفس نمی‌داند، بلکه معتقد است ناشی از اشتداد جوهری نفس و مشاهده عقول می‎باشد. این نظریه مورد پذیرش بیشتر حکمای پیرو حکمت متعالیه است؛ ولی علامه طباطبایی; با پذیرش اصول فلسفه ملاصدرا مناقشانی بر ملاصدرا دراین‏باره از جمله در مسئله عقول عرضی و...

full text

پیوند شکاکیت و متافیزیک در فلسفه کانت و علامه طباطبایی

مقالة حاضر با تمرکز بر این سؤال که «آیا متافیزیک توان مقابله با چالش‌های شناختی را دارد یا نه؟»، به بحث تطبیقی دربارة نحوة پیوند شکاکیت و متافیزیک در فلسفة کانت و علامه طباطبایی می‌پردازد. تفاوت شرایط تاریخی زمان کانت و علامه، تفاوت دیدگاه آن‌ها در باب متافیزیک و نیز تفاوت رویکرد فلسفی آن‌ها از جمله مواردی هستند که نوشتة حاضر با تأکید بر آن‌ها سعی می‌کند به سؤال مذکور پاسخ دهد. گفتنی است که شرا...

full text

بدن اخروی از دیدگاه صدرالمتألهین و مقایسۀ آن با دیدگاه علامه طباطبایی

کیفیت بدن اخروی از مباحث مهم معاد جسمانی است. پرسش این است که آیا بدن محشور در آخرت، عنصری یا مثالی است و یا به‌طور کلی با بدن دنیوی و مثالی تفاوت دارد؟ ملاصدرا بر اساس مبانی عقلی، از جمله اصالت وجود، تشکیک در وجود، تشخص وجود، حرکت جوهری و تجرد خیال، درصدد اثبات عینیت بدن اخروی و دنیوی برآمده است ولی آنچه موفق به اثبات آن شده است بدن اخروی به وجود ملکوتی مثالی است. علامه طباطبایی که خود پیرو حک...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
مجله پژوهشهای فلسفی دانشگاه تبریز

Publisher: دانشگاه تبریز

ISSN 2251-7960

volume 2

issue 203 2008

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023